• Skręcenie stawu skokowego I stopnia (lekkie) – niewielkie naciągnięcie lub naderwanie więzadeł, brak objawów niestabilności lub nieznacznie wyczuwalne, niewielki ból, obrzęk i ograniczenie ruchomości stawu; występuje minimalne ograniczenie funkcji kończyny, obrzęk jest praktycznie niezauważalny, dokucza jedynie niewielka punktowa tkliwość.
• Skręcenie stawu skokowego II stopnia (umiarkowane) – częściowe zerwanie włókien więzadłowych, niewielka niestabilność, znaczna bolesność, obrzęk i ograniczenie ruchów. Pacjent najczęściej utyka, występuje obrzęk oraz miejscowa tkliwość.
• Skręcenie stawu skokowego III stopnia (ciężkie) – całkowite zerwanie włókien więzadłowych, duży obrzęk i bolesność. Pacjent nie potrafi obciążyć kończyny, występuje rozlana tkliwość, zaznaczony obrzęk po kilku dniach pojawia się siniak w okolicy podeszwy.

Najczęściej pacjenci zgłaszają nam, że „źle stanęli”. Uszkodzenie więzadeł – szczególnie strony bocznej stawu skokowego jest najczęstszym urazem związanym z uprawianiem sportu, jednak nierzadko jest to konsekwencja krzywego chodnika, na którym wygnie się noga. Efektem jest skręcona kostka. Jak leczyć ten uraz? Przede wszystkim jak najszybciej, bo opóźnienie diagnostyki oraz procesu leczenia i rehabilitacji może mieć opłakane rezultaty.

U pacjentów, u których z różnych powodów nie doszło do wdrożenia prawidłowego schematu leczenia, częściej dochodzi do odnawiania kontuzji stawu skokowego. Nieprawidłowo wygojone uszkodzenie więzadeł jest jedną z przyczyn niestabilności przewlekłej stawu skokowego oraz prowadzi do szybszego powstania zmian zwyrodnieniowych stawu skokowo-goleniowego. Niestety nieleczone skręcenie kostki będzie się powtarzać w coraz to krótszych odstępach czasu. Wtedy stwierdza się nawykowe skręcenie stawu skokowego.

Pacjent z objawami skręconej kostki powinien udać się do lekarza ortopedy lub przyjść na wizytę diagnostyczną do naszego gabinetu fizjoterapeutycznego R-Cito (Trójmiasto – Gdańsk, Zaspa). Na wizycie diagnostycznej stwierdzimy rodzaj i stopień uszkodzenia stawu skokowego, zaproponujemy właściwe leczenie i rehabilitację, dzięki którym uszkodzenie szybko się wygoi, a pacjent będzie mógł wrócić do normalnej codziennej aktywności i sportu.

W dziedzinie rehabilitacji ciągle trwa spór między lekarzami, którzy chcą bezwzględnie unieruchomić staw skokowy w gipsie, a fizjoterapeutami, którzy najchętniej wstawiliby nogę w dobry stabilizator. Wskazanie do unieruchomienia skręconego stawu skokowego zależy głównie od stopnia jego uszkodzenia.

Skręcenie I stopnia:

Zazwyczaj stosuje się unieruchomienie względne, czyli za pomocą bandażu elastycznego na 10 – 14 dni. Zamiast bandażu, użyć można opaski neoprenowej lub po prostu wysokiego buta do chodzenia (powyżej kostki).

Unieruchomienie stawu to dopiero pierwszy etap leczenia skręcenia kostki. Rehabilitacja jest konieczna do przywrócenia pełnej sprawności. W R-Cito proponujemy pacjentom:

• chłodzenie
• kinesiotaping
• fizykoterapia – (laser, magnetoterapię, krioterapię)

Rehabilitacja po skręceniu stawu skokowego to stopniowa odbudowa równowagi mięśniowej, propriocepcji i sensomotoryki. Powrót do sportu jest możliwy nie wcześniej niż po sześciu tygodniach.

Skręcenie II stopnia:

Przy cięższym uszkodzeniu stawu skokowego konieczne jest unieruchomienie bezwzględne za pomocą mocnego stabilizatora lub zalecanego przez lekarzy „miękkiego gipsu”. Skręconą kostkę należy unieruchomić na trzy tygodnie, natomiast doleczanie w stabilizatorze powinno trwać przez kolejne sześć do dwunastu tygodni.

Proponowane zabiegi w rehabilitacji kostki:

• opieka fizjoterapeutyczna
• fizykoterapia: pole magnetyczne (nawet kiedy noga jest w gipsie), terapia laserem, krioterapia, jonizacja, ultradźwięki (rodzaj zabiegu dobiera się w zależności od potrzeb pacjenta)
• kinesiotaping

Drugi stopień uszkodzenia stawu przy skręceniu kostki wymaga długiej i intensywnej fizjoterapii w celu niezbędnej odbudowy czucia głębokiego i sensomotoryki. Do sportu powrócić można nie wcześniej niż po ośmiu tygodniach.

Skręcenie III stopnia:

Trzeci stopień uszkodzenia stawu skokowego wymaga pilnego zabiegu operacyjnego z naprawą uszkodzonych więzadeł oraz ewentualnym ich wzmocnieniem. W praktyce jednak (przynajmniej na Pomorzu) rzadko kiedy takie stany operuje się, jeśli pacjent nie jest wyczynowym, profesjonalnym sportowcem. Lekarze zawsze zalecają gips, a więc bezwzględne unieruchomienie stawu do sześciu tygodni. Następnie skręconą kostkę trzeba doleczyć w stabilizatorze (nawet do dwunastu tygodni). Kostka w unieruchomieniu nie może być obciążana do trzech tygodni.

Proponowane zabiegi podczas rehabilitacji skręconej kostki:

• fizykoterapia (pole magnetyczne – nawet kiedy noga jest w gipsie, terapia laserem, krioterapia, jonizacja, ultradźwięki)
• zimne kąpiele wirowe od razu po zdjęciu gipsu
• kinesiotaping

Rehabilitacja skręcenia stawu skokowego o takim stopniu uszkodzenia ma na celu stopniową odbudowę równowagi mięśniowej, propriocepcji i sensomotoryki.

Nawet jeśli uszkodzenie stawu skokowego jest niewielkie, a leczenie i rehabilitacja krótsze i mniej intensywne, pacjent nie powinien zbyt szybko wrócić do sportu i regularnych treningów. Choć często są to umowne „dwa tygodnie”, to tkanka więzadłowa nie zagoi się w tak krótkim czasie. Tworzenie blizny i wbudowywanie do niej kolagenu trwa około sześciu tygodni! Odbudowa propriocepcji i pewności nogi, tak niezbędnej w każdym sporcie, zajmuje jeszcze więcej czasu.

Powrót do treningów powinien być procesem powolnym i stopniowym – także na tym polu warto pozostać w kontakcie z fizjoterapeutą i bezwzględnie stosować się do zaleceń specjalisty. Pomocną metodą w powrocie do normalności jest kinesiotaping (plastrowanie dynamiczne. Specjalne (przypominające skórę ludzką) taśmy drażnią receptory czuciowe, a tym samym przywracają prawidłowe napięcie mięśniowe, ustawienie powierzchni stawowych, ruchomość powięzi i poprawiają krążenie krwi.

Dla pacjenta zwichnięcie, skręcenie i naderwanie stawów i więzadeł stawu skokowego to często określenia na ten sam problem. Kłopot z terminologią może rodzić trudności z właściwym zrozumieniem na osi pacjent – fizjoterapeuta. Dlatego na pierwszą wizytę w gabinecie rehabilitacyjnym R-Cito dobrze jest zabrać niezbędną dokumentację medyczną.

Należy pamiętać, że zwichnięcie a skręcenie kostki to dwa zupełnie różne urazy. Pierwszy wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej, bo ustabilizować staw i przywrócić normalne ułożenie kostki. Z kolei naciągnięcie stawu skokowego, naderwanie stawu skokowego czy raczej więzadeł tego stawu jest zazwyczaj konsekwencją skręconej kostki, nie zaś osobnym urazem.