Prawidłowe oddychanie przeponą

Wzorce oddechowe oraz ich identyfikacja

Zdrowe funkcjonowanie przepony zapewnia właściwy wzorzec oddechowy. Jest to w skrócie sposób, w jaki zachowują się poszczególne mięśnie oraz inne narządy podczas oddychania. Jedne wzorce prowadzą do sytuacji optymalnej zapewniającej prawidłową pracę organizmu, a inne mogą prowadzić do licznych problemów. Wyróżniamy 3 wzorce oddechowe:

• Górnożebrowy (niewłaściwy) – prowadzi do słabej aktywacji przepony. Są w nim  aktywowane głównie mięśnie szyi i klatki piersiowej, które powinny pracować jedynie w sytuacjach stresowych lub podczas wysiłku, w celu nabrania większej ilości powietrza do płuc. Niestety często tor górnożebrowy staje się dominujący i  przekłada się to na dysfunkcję przepony. Mogą wtedy wystąpić problemy w obrębie układu: oddechowego, mięśniowo-powięziowego, krwionośnego, limfatycznego, pokarmowego.
• Przeponowy (właściwy) – zachodzi gdy w trakcie wdechu dolne żebra oddalają się od siebie natomiast podczas wydechu zbliżają się. Barki nie powinny się poruszać. Podczas wdechu przepona obniża się robiąc miejsce dla płuc, łuki żebrowe rozszerzają się, a jelita są delikatnie masowane, co usprawnia ich działanie.
• Brzuszny – wzorzec wykorzystywany podczas ćwiczeń oddechowych. W czasie wdechu brzuch nabiera dużego rozmiaru (jak balon), zaś w trakcie wydechu wraca do normalnych rozmiarów. Warto zaznaczyć, że na co dzień ten wzorzec nie jest używany.

Jak widać po opisach poszczególnych wzorców, oddychanie przeponą jest najlepszym sposobem, prowadzącym, do prawidłowego funkcjonowania organów również nieuczestniczących w całym procesie. Dlatego tak ważna jest dbałość o prawidłowe oddychanie z wykorzystaniem tego mięśnia.

Dlaczego oddychanie przeponą jest tak istotne?

Wspomnieliśmy powyżej, że właściwie używana przepona może wspomagać funkcjonowanie innych systemów w organizmie. Jest tak w istocie, a zbawiennych skutków prawidłowego oddychania jest naprawdę wiele.

Funkcje prawidłowo zaktywizowanej przepony:

• stabilizuje odcinek lędźwiowy kręgosłupa przez współpracę z mięśniami grzbietu, brzucha i strukturami dna miednicy,
• wpływa na równomierne rozchodzenie się sił układu mięśniowo-powięziowego w trakcie skurczów oddechowych,
• wspomaga cyrkulację krwi z jamy brzusznej do klatki piersiowej,
• ma pozytywny wpływ na dynamikę limfy w obrębie zbiornika mleczu (funkcja immunologiczna),
• wspomaga trawienie,
• współpracuje z krtanią i mięśniami dna jamy ustnej (fonacja).

Należy oczywiście zaznaczyć (a zarazem powtórzyć), że te wszystkie funkcje mogą być spełnione jedynie wówczas, gdy przepona działa właściwie i bierze w pełni aktywny udział w procesie oddychania.

Prawidłowe oddychanie przeponą – jak je uzyskać?

Prawidłowe oddychanie zapewnia właściwe natlenienie wszystkich narządów w ciele, rozluźnienie mięśni oraz dobre samopoczucie. Do utrzymania lub przywrócenia prawidłowej funkcji przepony wykorzystuje się:

• naukę prawidłowego wzorca oddechowego (ćwiczenia oddechowe),
• techniki terapii manualnej ukierunkowane na zniwelowanie ograniczeń w układzie mięśniowo-powięziowym (mobilizacja przepony).

Zaawansowane ćwiczenia oddechu są wykonywane również profesjonalnie pod okiem wykwalifikowanych trenerów lub fizjoterapeutów. 

Należy pamiętać, że efektywna praca przepony to nie tylko odpowiednia mechanika klatki piersiowej, lecz głównie stabilny i elastyczny kręgosłup oraz prawidłowa mechanika obręczy barkowej i miednicy. Dlatego ważne jest aby utrzymać ciało w odpowiedniej formie fizycznej. Codzienna aktywność fizyczna oraz prawidłowy oddech powinny być nieodłącznymi elementami naszego życia.

Oddech przeponowy jako fundament dobrego samopoczucia

Niezależnie od tego, czy masz ujawniające się problemy z prawidłowym oddechem, czy nie, warto sprawdzić swój wzorzec oddechowy oraz pracować nad jego poprawą. Aktywność fizyczna w połączeniu z ćwiczeniami oddechowymi może przynieść niesamowite efekty w postaci lepszego samopoczucia, większej ilości energii oraz prawidłowej pracy organizmu.

Jeżeli potrzebujesz profesjonalnego wsparcia, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą. Profesjonalny fizjoterapeuta z R-Cito pomoże ustalić odpowiednią strategię ćwiczeń i zidentyfikuje główne przeszkody na drodze do prawidłowego oddychania przeponą.