Metoda PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation) to kompleksowa kinezyterapia pacjentów z zaburzeniami umiejętności ruchowych, wywołanymi przez różne schorzenia, przewlekłe choroby czy urazy. Jej koncepcja została opracowana już w połowie lat 50. ubiegłego wieku przez neurofizjologa Hermana Kabata i fizjoterapeutkę Maggie Knott.

Punktem wyjścia do opracowania rehabilitacji metodą PNF była obserwacja, że codzienne ruchy ciała mają charakter złożony – trójpłaszczyznowy (wzdłuż skośnych osi ruchu). Określono konkretne wzorce ruchowe dla poszczególnych części ciała i opracowano ćwiczenia pomocne w przywracaniu funkcji ruchowych.

Rehabilitacja PNF – na czym polega?

Pacjenci naszego gabinetu fizjoterapeutycznego R-Cito często pytają o terapię PNF. Co to jest i na czym polega? Opracowane dla poszczególnych części ciała wzorce ruchowe są wyraźną informacją dla mózgu, który uruchamia mechanizmy, dzięki którym możliwe jest odtworzenie kontroli motorycznej (koordynacja, zręczność, stabilność, ruch). Terapia metodą PNF wykorzystuje zdrowe i silne części ciała do stymulacji i wzmocnienia części osłabionych. Podstawą ćwiczeń metodą PNF jest praca nad funkcjonalnością: wzmocnieniem siły mięśni i przywróceniem właściwego zakresu ruchu.

PNF jest uznawana przez fizjoterapeutów za jedną z najlepszych metod współczesnej rehabilitacji ruchowej.

Metoda PNF – ćwiczenia

Podczas fizjoterapii PNF pacjent i rehabilitant wykonują różne ćwiczenia, których istotną częścią jest wykorzystanie bodźców zmysłowych: dotykowych, ale również wzrokowych i słuchowych. Wykorzystuje się także bodźce, które wpływają na umiejętność kontroli równowagi – na przykład zmianę podłoża ćwiczeń czy poduszkę sensoryczną. Rodzaj ćwiczeń i sposób bodźcowania ustalane są przez fizjoterapeutę, natomiast najczęściej należą do nich:

• ćwiczenia manualne – fizjoterapeuta poprzez odpowiedni chwyt stymuluje receptory czuciowe i wyznacza kierunek wykonywanego ruchu;
• opór manualny – dostosowywany indywidualnie do potrzeb pacjenta – główne korzyści to torowanie ruchu, poprawa kontroli motorycznej i kształtowanie świadomości ruchu u pacjenta;
• ćwiczenia trakcyjne (rozciąganie mięśni);
• ćwiczenia aproksymacyjne (dociskanie powierzchni stawowych);
• stretching (ćwiczenia rozciągające i uelastyczniające mięśnie, poprawiające funkcje układu motorycznego);
• kontakt wzrokowy i słuchowy z pacjentem.

Podczas ćwiczeń metodą PNF prowadzone przez fizjoterapeutę określone ruchy aktywizują mięśnie należące do tego samego łańcucha (grupy mięśni). Dzięki temu siła mięśni mocniejszych przenoszona jest na słabsze – zdrowe regiony ciała pobudzają aktywność w osłabionych, uszkodzonych.

Metoda PNF – co to daje?

Metoda rehabilitacji PNF to indywidualna praca z pacjentem, zależna od jego wieku, stanu chorobowego, potrzeb. Podczas ćwiczeń PNF terapeuta aktywizuje całe ciało pacjenta w sposób bezbolesny, wzorując się na naturalnych ruchach człowieka zdrowego. Stosuje się różne techniki i rodzaje ćwiczeń, które mają jeden cel: odtworzyć zaburzoną funkcję ruchową.

Dzięki tej metodzie pacjenci ponownie uczą się samodzielnie poruszać, ubierać, przenosić przedmioty, siadać, wykonywać codzienne zadania, a także właściwie oddychać, przełykać i mówić. Podczas ćwiczeń PNF fizjoterapeuta może skorzystać z pomocy przedmiotów codziennego użytku. Poza zadaniami koordynacyjnymi, w terapii PNF stosuje się także ćwiczenia stabilizujące, rozluźniające i przeciwbólowe.

Metoda PNF – rehabilitacja: najczęstsze wskazania do jej rozpoczęcia

Metodę PNF wykorzystuje się podczas rehabilitacji fizjoterapeutycznej pacjentów z zaburzeniami umiejętności ruchowych, głównie w obrębie układu kostno-mięśniowego i nerwowego. Najczęstsze wskazania do rozpoczęcia terapii PNF to:

• choroba Parkinsona
• stwardnienie rozsiane
• hipermobilność stawów
• udary niedokrwienne i krwotoczne mózgu
• dystrofia mięśniowa
• zabieg endoprotezy biodra lub kolana
• zabieg rekonstrukcji więzadeł kolanowych
• złamanie kości
• zaburzenia połykania i oddychania

Rehabilitacja PNF – Gdańsk (Trójmiasto)

Wszystkich pacjentów ze wskazaniami do rozpoczęcia terapii metodą PNF zapraszamy do naszego gabinetu R-Cito w Gdańsku. Ćwiczenia PNF mają charakter indywidualny – fizjoterapeuta pracuje z pacjentem przez określony czas (od 20 do 60 minut), w zależności od potrzeb. Koszt terapii to od 55 do 160 zł ( 2020 r.) – cena zależna jest od długości spotkania. Szczególnie polecamy terapię z Szymonem Marczukiem, którego specjalnością jest właśnie kinezyterapia. Zachęcamy do zapoznania się z naszym cennikiem oraz do kontaktu w celu ustalenia szczegółów terapii PNF. W ramach przygotowania do rehabilitacji PNF musimy poznać historię choroby pacjenta, ocenić stan jego możliwości ruchowych oraz wspólnie określić cel pracy.